Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp Toán Singapore

Trong vài năm trở lại đây, Singapore đã vượt mặt nhiều cường quốc như Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Đức… về thành tích trong các kỳ thi Toán quốc tế. Bài viết trên trang BBC chỉ ra những điểm nổi bật của phương pháp Toán Singapore. Cha mẹ có thể dễ dàng nắm bắt được phương pháp này. Từ đó, đồng hành cùng con trong quá trình chinh phục môn Toán – một môn học quan trọng và vô cùng lý thú.

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Sự khác biệt bắt đầu từ khi trẻ còn nhỏ.

Singapore dạy Toán cho học sinh tốt hơn phần lớn các quốc gia, bao gồm cả Anh. Đây là kết quả bảng xếp hạng quốc tế lứa tuổi học sinh THCS. Có nhiều lý do nhưng một yếu tố then chốt là hướng tiếp cận từng-bước của Toán Singapore. Giáo viên lẫn cha mẹ đều có thể áp dụng cách tiếp cận này ở trường và ở nhà.

Trẻ nhỏ học Toán rất vui với các khối hộp hoặc vẽ tranh. Nhưng trẻ có thể thấy các biểu tượng bằng số, như 5+2=7, thật khó hiểu. Do đó, phương pháp Toán Singapore bắt đầu bằng việc cho phép trẻ học Toán thông qua chơi với vật thật, các khối xếp hình hoặc các bức ảnh được cắt ra. Trẻ được xây dựng sự tự tin khi học Toán với các khái niệm cơ bản: thêm vào và bớt đi. Tiếp đến là giai đoạn 2 – trẻ vẽ hình để thể hiện các vật thật. Và dần dần sau đó, trẻ mới thêm con số vào bức vẽ của mình.

Học Toán không biểu tượng?

Trong hệ thống giáo dục Anh, trẻ ở tuổi mầm non thường được làm quen đồng thời với Toán và biểu tượng số. Ví dụ, trong các cuốn sách dạy đếm màu sắc rực rỡ, có hình ảnh một quả táo – hoặc một cánh diều, một cánh bướm – bên cạnh số “1”. Tương tự với số 2, 3… 10.

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Nhưng các biểu tượng là số (như 5, 10) cũng như các biểu tượng phép cộng, trừ (+, -) thường gây khó hiểu cho trẻ. Nếu được giới thiệu quá nhanh, có nguy cơ trẻ chưa tiếp thu được. Hậu quả là sự tự tin với môn Toán của trẻ có thể vô tình bị huỷ hoại ngay từ đầu và rất khó hồi phục. Không giải nổi các bài kiểm tra lặp đi lặp lại về những phép toán sử dụng biểu tượng số chỉ càng làm trẻ thêm lo lắng, sợ hãi. Trẻ nhanh chóng nhận ra, môn Toán không dành cho mình. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều trẻ mất đi cơ hội khám phá vẻ đẹp và sự hữu ích của môn Toán.

Trong khi đó, phương pháp Toán Singapore giúp trẻ tiếp xúc với Toán một cách chậm mà chắc. Từ việc làm quen với các vật “cụ thể” tới việc vẽ biểu tượng bằng hình tương ứng 1-1 với vật đó và cuối cùng mới là sử dụng biểu tượng “trừu tượng” kia – nhưng theo cách rất tự tin.

Xếp các vật theo hàng

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Trẻ bắt đầu học Toán bằng việc đếm các vật quen thuộc sử dụng khối xếp hình hay tranh ảnh cắt ra. Với những dụng cụ này, trẻ trực tiếp xếp chúng thành hàng. Ví dụ: đếm số trái cây, đếm số tuổi của trẻ hoặc số người trong phòng. Mỗi khối hộp/tranh ảnh cắt rời tương ứng với 1 trái cam/1 tuổi/1 người.

Trẻ có thể học những khái niệm Toán cơ bản nhất bằng những vật thể này. Ví dụ: thêm vật thể vào hàng hoặc lấy bớt đi giúp trẻ hiểu phép cộng, trừ. Hoặc tách một hàng ở vị trí chính giữa giúp trẻ hiểu về phép chia đôi.

Vẽ hộp quanh tranh/ảnh cắt rời

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Trẻ sau đó sẽ vẽ hình vật cần đếm trên giấy. Mỗi vật bao ngoài bởi một hình hộp. Theo thời gian, trẻ không dùng tới tranh/ảnh nữa mà chỉ vẽ các khối hộp.

Dán nhãn cho các khối hộp

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Dần đần, khi đã thành thạo với việc vẽ các khối hộp để đếm vật, trẻ bắt đầu viết số hộp lên phía trên bức vẽ.

Rốt cuộc, trẻ không cần vẽ từng khối hộp riêng lẻ nữa. Trẻ chỉ vẽ một hộp hay thanh dài và ghi số lên đó. Đây là bước nâng cao hơn so với việc vẽ hình tượng trưng 1-1 cho các biểu tượng. Nó có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Vì vậy, một số trẻ có thể mất một hoặc hơn một năm để tự tin dùng nó. Nhưng lợi ích sau này thì vô cùng đáng giá.

Phương pháp Toán mô hình Singapore

Phương pháp Toán mô hình Singapore là công cụ trẻ có thể dùng để hiểu phần lớn các khái niệm Toán, gồm cả phép nhân, chia và thậm chí đại số. Theo đó, trẻ sẽ mô hình hoá bài toán dưới dạng các khối hộp, từ đó, “nhìn” đề bài một cách trực quan và dễ hiểu hơn.

Giáo sư Lianghuo Fan, cựu Tổng biên tập sách giáo khoa Toán Singapore, đã nghiên cứu các nguyên nhân giúp đất nước này thành công trong lĩnh vực Toán. Giáo sư cho biết: “Mọi người có quan điểm khác nhau về lý do đằng sau sự xuất sắc của học sinh Singapore. Nhưng một điều đã được thế giới thừa nhận: phương pháp Toán mô hình chính là chìa khoa cho thành công ấy”.

Bạn có thể tìm hiểu ví dụ về các giai đoạn khác nhau của học Toán Singapore theo phương pháp mô hình dưới đây:

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Hình dung bạn có 5 quả cam và 3 quả cáo. Số cam nhiều hơn số táo là mấy quả?

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Ban đầu, trẻ mô hình hoá bài toán bằng vật thật mà trẻ có thể di chuyển: ví dụ trong hình là ảnh cam và táo được cắt ra.

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Sau vài tháng, trẻ bắt đầu vẽ hình minh hoạ bài toán.

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Theo thời gian, trẻ không vẽ hình nữa mà chỉ kẻ các hộp. Sau đó, điền số trên các hộp.

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Khi trẻ hiểu thuần thục ý nghĩa biểu tượng số, trẻ không cần vẽ tất cả các hộp nữa. Tuy nhiên, trẻ biết, luôn có thể vẽ ra từng hộp một lần nữa để tự xem mình có đúng không.

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Phương pháp Toán mô hình có thể giúp hình ảnh hoá bất cứ đề bài toán nào. Ví dụ: Bạn nhận lại bao nhiêu tiền lẻ nếu đưa tờ 50 bảng trả cho một chiếc áo sơ mi giá 30 bảng?

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

3 người muốn chia sẻ hoá đơn nhà hàng trị giá 76 bảng. Nếu 2 người muốn trả thì số tiền họ phải thanh toán là bao nhiêu? Từ mô hình trên, có thể thấy bước giải đầu tiên là chia 76 bảng cho 3. Sau đó, nhân đáp án vừa tìm được với 2.

Hướng dẫn chi tiết, rõ ràng về phương pháp học Toán Singapore (Ảnh: BBC)

Trong một nhóm có 50 em. Số bạn gái ít hơn số bạn trai là 10 em. Hỏi có bao nhiêu bạn trai? Phương pháp Toán mô hình giúp hình ảnh hoá số lượng chưa biết. Có thể thấy x+x–10=50. Nếu thêm 10 vào, ta có x+x=60. Vậy x=30.

>> TÌM HIỂU THÊM VỀ KOOBITS – THE BEST OF SINGAPORE MATH <<

Theo BBC

Phương pháp toán mô hình Singapore (The Singapore Model method of Learning mathematics)

Tìm hiểu chương trình toán Singapore

Bí quyết học Toán: 5 cách giúp môn Toán trở nên thú vị