Bộ tài liệu khoa học cung cấp thông tin chi tiết về kỹ năng
viết được biểu hiện như thế nào theo từng độ tuổi của trẻ. Trong bài viết này
giới thiệu 5 mẫu bài viết của trẻ 2-4 tuổi kèm phân tích cụ thể. Bên cạnh đó là
những gợi ý dành cho cha mẹ để giúp con phát triển khả năng viết.
Mẫu 1
1. Bối cảnh viết:
Đây là tác phẩm của một bé gái 2 tuổi. Sau khi viết, con hãnh
diện giơ lên để khoe với mọi người.
2. Phân tích:
Như phần lớn trẻ tầm tuổi này, bé gái bắt đầu sự nghiệp viết
lách của mình bằng cách vẽ và viết nghuệch ngoạc. Nắm chặt lấy chiếc bút sáp màu
hay bút chì bằng cả nắm tay, cô bé đang khám phá không gian và cách thức tạo ra
một bản lưu giữ vĩnh viễn cho ý tưởng và suy nghĩ của mình. Những nét nghuệch
ngoạc đầu tiên này có thể là những thành tựu đáng tự hào!
3. Cha mẹ có thể làm gì để nuôi dưỡng khả năng viết của cô bé này?
Bút đánh dấu nét đậm, bút sáp màu, giấy không đường kẻ là công
cụ tuyệt vời cho các cây bút độ tuổi 2-3. Chuẩn bị sẵn các nguyên liệu phù hợp
trong tầm với để trẻ sẵn sàng trải nghiệm. Làm mẫu việc viết cho con bằng cách
nói với con lúc bạn viết danh sách đồ cần mua hay gửi thư cảm ơn. Trò chuyện về
những biện pháp bạn dùng để viết trong cuộc sống thường ngày.
Mẫu 2
1. Bối cảnh viết:
Tác giả là một cậu bé gần 4 tuổi. Cậu đã cẩn thận vẽ tranh và
thêm phần mô tả ở phía trên cùng. Khi được hỏi viết gì, cậu bé đáp: “Con và gia
đình con”.
2. Phân tích:
Cây bút nhí này đã phân biệt rõ ràng phần thông điệp với phần
hình. Việc này giúp chúng ta biết, cậu bé đã hiểu rằng bản in chứa đựng ý nghĩa.
Cậu đã có thể tạo thành một số chữ cái và có vẻ như đã viết thông điệp từ trái
sang phải. Tuy nhiên, các chữ cái xuất hiện ngẫu nhiên. Và cậu bé chưa bắt đầu
kết hợp chữ cái được viết với âm trong những từ của thông điệp định gửi gắm.
3. Cha mẹ có thể làm gì để nuôi dưỡng khả năng viết cho cậu bé này?
2 cột mốc sắp tới dành cho cây bút nhí này là:
- Các chữ cái biểu thị âm quan trọng trong từ
- Khoảng cách giữa các từ
Các loại giấy khác nhau, bao gồm giấy nhắn, phong thư, giấy
có dòng kẻ và một số bút bi, bút chì cỡ nhỏ hơn là công cụ dành cho bé tập viết
giai đoạn này. Chữ cái bằng xốp hoặc nam châm hình chữ cái cũng nên được chuẩn
bị sẵn sàng.
Mẫu 3
1. Bối cảnh viết:
Mẫu bài viết này được sáng tạo bởi một bé gái 4 tuổi. Khi được
hỏi viết gì, con đáp: “Mẹ, con yêu mẹ”.
2. Phân tích:
Cây bút nhí này đã phân biệt rõ ràng thông điệp của mình với
phần tranh. Như vậy, bé đã hiểu được rằng bản in chứa đựng ý nghĩa. Tác giả viết
chữ “Mẹ – Mom” chính xác. Đây là một từ quan trọng được cô bé dùng thường xuyên.
Những từ khác trong thông điệp có chữ cái khớp với âm phát ra (LF tương ứng với
Love và I cho I).
3. Cha mẹ có thể làm gì để nuôi dưỡng khả năng viết cho cô bé này:
Khi một đứa trẻ chỉ vào từng từ trên một trang sách trong lúc
đọc và cố gắng để kết nối tiếng nói với một từ dạng in. Khái niệm về từ đang dần
phát triển. Việc ý thức về mục đích và khoảng cách giữa các từ và rằng, từ được
nói khớp với từ được viết, được biết đến với tên gọi: khái niệm về từ. Đây cũng
chính là cột mốc quan trọng với trẻ 2-3 tuổi. Người lớn quan sát những cây bút
nhỏ tạo ra những khoảng cách phù hợp trong bài viết của mình. Được chỉ dẫn nhờ
ngón tay trỏ đặt giữa các từ hoặc những đường thẳng mà giáo viên/phụ huynh vẽ,
trẻ có thể mô phỏng mối tương quan 1-1 với từ.
Hãy giúp nuôi dưỡng sự phát triển khái niệm về từ cho trẻ bằng
cách chỉ vào từng từ đơn lẻ trong lúc đọc. Ngoài ra, còn bằng cách vẽ đường thẳng
cho từ đơn lẻ trong bài viết. Bạn cũng có thể giúp trẻ nghe các âm trong từ mà
trẻ đang cố gắng viết thông qua việc nói từ một cách chậm rãi và hướng dẫn trẻ
kết nối một chữ cái với âm tương ứng.
Mẫu 4
1. Bối cảnh viết:
Thêm một tác phẩm nữa của bé 4 tuổi. Khi được hỏi viết gì,
con đáp: “Con yêu bố, bố ơi”.
2. Phân tích:
Chuỗi chữ cái dài này cho thấy, tác giả đang hướng tới việc
khớp âm với chữ cái. E ở cuối bài viết là bằng chứng cho thấy, bé đang lắng
nghe toàn bộ từ và khớp các chữ cái với mọi âm mà mình nghe được.
3. Cha mẹ có thể làm gì để nuôi dưỡng khả năng viết cho cô bé này?
Bạn có thể nuôi dưỡng sự phát triển khái niệm về từ . Đọc chính
tả cho con chép hay in các từ mà con đã chép ra, minh hoạ cách viết, hướng và sự
tương thích chữ cái/âm.
Dấu chấm câu là một cột mốc khác của cây bút nhí này. Một cách
để giúp bé hình thành kỹ năng dùng dấu chấm câu chính xác là chỉ vào dấu chấm câu
trong sách khi đọc cho con. Chỉ vào dấu chấm câu và cho con biết, tác giả dùng
nó để cho chúng ta hiểu rằng đây là sự kết thúc của một ý nghĩ. Tương tự với dấu
chấm than, chấm hỏi… Bẽ sẽ sớm thêm chúng vào bài viết của mình.
Mẫu 5
1. Bối cảnh viết:
Tác phẩm này là của một cô bé 4 tuổi tên Kella. Khi được hỏi
viết gì, con đáp: “Mẹ. Bố. Erin. Kella”.
2. Phân tích:
3 từ trong mẫu bài viết này là những từ thông dụng (sight words)
quan trọng với Kella. Đó là tên 4 thành viên trong gia đình cô bé.
3. Cha mẹ có thể làm gì để nuôi dưỡng khả năng viết của cô bé:
Tiếp tục cung cấp các mẫu trang viết hay sự khích lệ cần thiết để duy trì hứng thú cho bé. Đọc to các tác phẩm đã hoàn thành của bé và khuyến khích phần minh hoạ. Các cuộc trò chuyện với con về những điều con thích thú giúp bé viết nhiều hơn nữa. Hãy để con xem danh sách viết của bạn, các chữ cái, phom chữ ra sao. Luôn chuẩn bị sẵn các vật dụng cần thiết cho bé (bút bi, bút chì, giấy nhớ, phong thư…) Tiếp tục làm dày thêm trải nghiệm thực tế của bé và bé sẽ sử dụng nó làm chất liệu cho các bài viết. Đó là những chuyến đi chơi công viên, bưu điện, tiệm tạp hoá…
Tóm lại:
Trẻ độ tuổi 2-4 tuổi bắt đầu viết bằng cách vạch những nét nghuệch ngoạc và vẽ hình dạng giống chữ cái theo các chuyển động lớn hình tròn. Thông thường, những chữ cái đầu tiên mà một đứa trẻ viết là do tình cờ, sau đó mới được chính trẻ hoặc cha mẹ xác nhận. Trẻ độ tuổi này hình thành các chữ cái để biểu diễn ngôn ngữ viết dùng để chỉ những từ có ý nghĩa như tên của mình hoặc “I love you”. Trẻ 2-4 tuổi quan sát trẻ lớn hơn hoặc người lớn viết sẽ bắt đầu nhận ra rằng, viết là có mục đích và trẻ muốn thử làm. Vì vậy, hãy luôn chuẩn bị sẵn mọi vật dụng cần thiết cho con để thoả sức vẽ vời.
Theo Reading Rocket
