Tính giỏi nhưng kém giải Toán có lời văn, phải làm sao?

Toán có lời văn không chỉ liên quan tới việc thực hiện các
phép tính. Một số bé rất giỏi ghi nhớ phép Toán nhưng có thể không hiểu rõ các
cụm từ và khái niệm Toán học. Chính vì vậy, trẻ trở nên lúng túng khi gặp các dạng
bài Toán có lời văn.

Dưới đây là một số nguyên nhân và các cách bạn có thể giúp
con cải thiện khả năng giải những bài Toán dạng này:

Trẻ gặp khó khăn với việc đọc đề bài

Nếu con bạn thường bối rối trước các bài Toán có lời văn, điều
quan trọng là xác định xem liệu con có gặp khó khăn với việc đọc nói chung không.
Việc xác định được thực hiện thông qua quan sát: trẻ thường đưa ra được câu trả
lời chính xác khi bạn đọc đề bài cho con nhưng lại không thể làm thế nếu tự đọc.

Bạn có thể làm gì?

Trước hết, cần giúp bé cải thiện khả năng đọc hiểu chung,
sau đó tập trung vào đọc hiểu đề Toán. Có nhiều phương pháp và kỹ năng đọc hiểu
bạn hoàn toàn có thể hướng dẫn trẻ tại nhà. Một khi đã thành thạo, bé sẽ cảm thấy
tự tin hơn trước các bài Toán có lời văn.

Tham khảo loạt bài viết dạy trẻ phương pháp và kỹ năng đọc hiểu

Tính giỏi nhưng kém dạng bài Toán có lời văn, phải làm sao? (Ảnh: Just Reed)
Ảnh: Just Reed

Trẻ gặp khó khăn trong việc hiểu các cụm từ và khái niệm Toán
học

Ngay cả khi đã được bạn đọc cho đề bài, trẻ vẫn cảm thấy mơ
hồ, có thể con chưa hiểu những cụm từ trong bài Toán. Trong khi đó, những cụm từ
này ẩn chứa gợi ý để tiến hành mối liên hệ giữa các đại lượng, từ đó, đưa ra phép
tính hợp lý.

Ví dụ:

  • Đề bài: Sue có 2 chiếc bút chì. Bạn ấy ở ngoài cửa hàng 1 giờ và mua thêm 3 chiếc bút chì nữa. Hỏi Sue có tổng cộng bao nhiêu bút chì?
  • Lời giải: 2 + 3 = …

Một số trẻ có thể hình dung ra đáp án này trong đầu. Một số
trẻ khác cần viết ra giấy. Dù là cách nào, trẻ phải suy nghĩ rất nhiều trước
khi đến được chỗ mà bé tính chính xác đáp án cuối cùng là 5.

Như vậy, để phân tích đề bài Toán có lời văn thành một lời
giải như trên, trẻ phải hiểu ngôn ngữ và khái niệm Toán. Con bạn phải biết rằng,
khi được hỏi: “Tổng cộng có bao nhiêu bút chì?” nghĩa là con cần cộng 2 nhóm bút
chì lại với nhau.

Đây là lý do tại sao một bé có thể dễ dàng tính 2 + 3 = 5 nhưng
lại gặp khó với đề bài đòi hỏi bé thực hiện đúng phép tính đó để tìm lời giải.

Bạn có thể làm gì?

Chuẩn bị một bộ thẻ có viết/in các cụm từ thường dùng trong
bài Toán có lời văn. Ví dụ, một thẻ có dòng chữ “tổng cộng” bên cạnh ký hiệu
“+”…

Khi giúp con làm bài tập Toán về nhà, động viên trẻ hình thành
thói quen nối một thẻ với một cụm từ trong đề Toán.

Bạn cũng có thể đề nghị con nhắm mắt lại và cố gắng hình
dung ra câu chuyện trong đề bài Toán. Tưởng tượng nhóm bút chì thứ nhất đến gặp
nhóm bút chì thứ hai và kết hợp lại thành một nhóm lớn. Nếu con không thể hình ảnh
hoá đề bài trong đầu, bạn có thể sử dụng các giáo cụ trực quan như bông tăm, đồng
xu, các vật dụng nhỏ khác để minh hoạ đề bài.

Phương pháp CPA giúp trẻ tự tin hơn với Toán nói chung và dạng Toán có lời văn nói riêng (Ảnh: Seriously Addictive Maths – Hong Kong)

Trẻ gặp khó khăn trong việc tập trung và kiểm soát ham muốn
làm những việc khác

Con bạn có thể đọc các đề bài Toán có lời văn và trình bày lời
giải nhưng vẫn không đưa ra được đáp án đúng? Khó khăn mà trẻ phải đối mặt có
thể liên quan tới khả năng chú ý và kiểm soát ham muốn. Những vấn đề này dẫn tới
các sai sót trong tính toán, ngay cả khi trẻ đã nắm rõ cách giải.

Trẻ gặp vấn đề về khả năng chú ý, tập trung có thể dễ dàng bị phân tán bởi từ ngữ hoặc mất tập trung vào nhiệm vụ đang làm.

Kết cục, trẻ trở nên hoang mang, bối rối với bài Toán, Có những trẻ lại dễ bị cuốn vào những ham muốn và chú ý khác. Chúng trở nên vội vàng đến mức không để ý được những phần quan trọng nhất của đề bài. Hoặc thậm chí nhìn nhầm “+” thành “-“ và ngược lại.

Một khía cạnh khác của bài Toán có lời văn là chúng đôi khi đưa ra thông tin thừa để thử thách trẻ.

Một số chi tiết không cần thiết trong việc tìm ra đáp án. Trở lại ví dụ với Sue và những cây bút chì. Việc Sue ở cửa hàng 1 tiếng đồng hồ không giúp ích gì cho lời giải. Trẻ cần học để loại trừ thông tin dạng này khi đưa ra đáp án.

Bạn có thể làm gì?

Đề nghị con đọc đề bài một lần và khoanh vào những thông tin
quan trọng khi bé đọc lại lần 2. Việc này giúp trẻ duy trì tập trung và tránh đưa
ra những quyết định vội vàng.

Bạn cũng có thể động viên con sử dụng các tờ giấy trắng che đi
những đề Toán khác. Như vậy, trước mắt trẻ chỉ còn lại đề bài mà trẻ cần giải
quyết. Thử sử dụng danh sách checklist hay các phương pháp khác để đảm bảo con đã
kiểm tra kỹ bài giải của mình.

Nếu con bạn vẫn gặp khó khăn với dạng Toán có lời văn sau
khi bạn áp dụng các cách trên, hãy trao đổi với giáo viên của con để tìm ra biện
pháp tối ưu.

Theo Understood

> 9 phương pháp giải Toán cực kỳ dễ hiểu

Tham khảo các bài viết Trò chơi toán học cho trẻ

Tham khảo các bài viết về chủ đề hướng dẫn trẻ học Toán

Tìm hiểu chương trình toán Singapore